Bilindiği üzere, yapılandırma/dönüştürme (restructuring/turnaround), bir şirketin finansal ve operasyonel yönden iyileştirilmesidir (yeniden yapılandırılmasıdır). Bu ihtiyaç, özellikle şirketin finansal olarak sıkıntı yaşadığı/yaşamaya başladığı zamanlarda gündeme gelmektedir.
Ödemelerde zorluk yaşayan, gelirleri azalan, satış rakamları düşen, bütçede dengeyi tutturamayan, nakit akışı sağlıklı olmayan, rekabet gücü azalan, yeni ürün çıkaramayan, pay sahipleri arasında ihtilaf bulunan şirketlerin finansal ve operasyonel sıkıntı içinde olduğu söylenebilir.
Bu sıkıntılardan kurtulmak için çeşitli çareler (finansal ve operasyonel) gündeme gelmektedir:
- Borç/kredi yapılandırma (özellikle faiz ve vade bakımından)
- Yeni kaynak/kredi bulunması, yeni teminatlar oluşturulması
- Malvarlığı satışı
- Alacaklıya pay devri (borca karşılık)
- Yeni ortak alınması suretiyle kaynak temini (pay devri ya da sermayenin artırılması)
- Birleşme-devralma, bölünme
- Finansal yeniden yapılandırma sürecinin işletilmesi
- Konkordato mühleti alınması
- İflâs içi konkordato
- Çalışan sayısının azaltılması
- Nakit akışı ve satış-pazarlama tedbirleri
- Tasarruf tedbirleri
- Halka arz
- Kurumsallaşma
- ………………….
Bu seçenekler, şirketin içinde bulunduğu duruma göre farklı aşamalarda gündeme gelebilir. Bu süreçlerin işletilmesi sırasında sahip olunması gereken bazı genel özellikler (kişisel beceriler/soft skills) bulunmaktadır:
- Kriz yönetimi
- Gözlem yeteneği
- İletişim becerisi
- Liderlik/ikna kabiliyeti/ekip oluşturabilme
- Strateji/hedef belirleyebilme
- Story-telling
- Mizah yoluyla iletişim
- Topluluk önünde konuşabilme
Finansal ve Operasyonel Yapılandırma Uzmanı ya da Chief Restructuring Officer (CRO), yukarıda örnek olarak sayılan süreçleri işletebilecek, belirtilen nitelikleri haiz kişi konumundadır.
Bankacılık sektöründe çalışmış olanlar, finansçılar, SMMM ve YMM’ler, avukatlar, denetçiler, yönetim danışmanları, muhasebe-finans-hukuk alanında çalışan akademisyenler CRO sıfatıyla görev üstlenebilecektir.
CRO, süreçleri işletirken çok sayıda uzmanın hizmetinden yararlanabilecektir (Örn. Hile denetimi, insan kaynakları, compliance, SMMM, YMM, yönetim danışmanı, muhasebeci, insan kaynakları, avukat). CRO’nun işlevi; tüm süreçleri bizzat yürütmek değil, iyi bir takım oluşturmak, takım üyeleri arasındaki işbirliğini sağlamak, süreçleri organize etmek, işleri delege etmek, hedef ve stratejiyi belirlemek, liderlik etmektir.
Dönüştürme (yeniden yapılandırma) uzmanı ya da CRO, odağında “şirket” olan genel bir bakış açısına sahip olmalıdır. Teknik bilgi, birikim ve tecrübe yanında; anılan kişisel yeteneklere (soft skills) sahip olması, meselenin insanî ve psikolojik yönünü de kavramış olması son derece önemlidir. Bu kişi, bir CRO gibi düşünebilmelidir. Aksi takdirde, yapılandırma sürecinin başarılı olma ihtimali zayıf olacaktır.
Sıkça Sorulan Sorular (SSS)
1. Yapılandırma (restructuring) ve dönüştürme (turnaround) nedir?
Yapılandırma ve dönüştürme, bir şirketin finansal ve operasyonel açıdan yeniden düzenlenmesi ve iyileştirilmesi sürecidir. Genellikle şirketin finansal sıkıntı yaşadığı veya performansının düştüğü dönemlerde gündeme gelir.
2. Bir şirketin finansal sıkıntıya girdiği nasıl anlaşılır?
Ödemelerde zorluk yaşanması, gelirlerin azalması, satışların düşmesi, nakit akışının bozulması, rekabet gücünün azalması ve pay sahipleri arasında ihtilaflar gibi işaretler, şirketin finansal sıkıntı içinde olduğunu gösterir.
3. Şirketlerin finansal sıkıntıdan kurtulmak için başvurabileceği yöntemler nelerdir?
Borç yapılandırması, yeni kredi kaynakları bulma, malvarlığı satışı, yeni ortak alınması, birleşme-devralma işlemleri, konkordato mühleti alınması, çalışan sayısının azaltılması ve tasarruf tedbirleri gibi yöntemler sıkıntılı şirketlerin kurtarılması için başvurulan yöntemlerdir.
4. CRO (Chief Restructuring Officer) nedir ve hangi görevleri üstlenir?
CRO, bir şirketin finansal ve operasyonel yeniden yapılandırılma sürecini yöneten kişidir. CRO’nun görevi, bir ekip oluşturmak, strateji ve hedefler belirlemek, süreçleri organize etmek ve liderlik yapmaktır. Süreçlerde çok sayıda uzmanla iş birliği yaparak operasyonları yönetir.
5. Kimler CRO olarak görev alabilir?
Bankacılık sektöründe çalışmış profesyoneller, finansçılar, serbest muhasebeci mali müşavirler (SMMM), yeminli mali müşavirler (YMM), avukatlar, denetçiler ve yönetim danışmanları gibi alanında uzman kişiler CRO olarak görev alabilir.
6.CRO'nun sahip olması gereken yetenekler nelerdir?
CRO’nun kriz yönetimi, gözlem yeteneği, iletişim becerisi, liderlik, strateji belirleme, topluluk önünde konuşma, ikna kabiliyeti ve mizah yoluyla iletişim gibi kişisel yeteneklere (soft skills) sahip olması gerekir. Bu beceriler, sürecin başarılı bir şekilde yürütülmesini sağlar.
7. CRO’nun işlevi sadece operasyonları yönetmek midir?
CRO’nun temel işlevi operasyonları tek başına yönetmek değil, iyi bir ekip oluşturmak, işleri delege etmek ve ekip üyeleri arasındaki iş birliğini sağlamaktır. Ayrıca, strateji belirlemek, liderlik etmek ve şirketi doğru hedeflere yönlendirmek de CRO’nun temel görevlerindendir.
8. Bir şirketin yapılandırma sürecinde CRO hangi uzmanlardan faydalanabilir?
CRO, hile denetimi, insan kaynakları, compliance (uyum denetimi), muhasebeci, SMMM, YMM, avukatlar ve yönetim danışmanları gibi çeşitli uzmanlardan faydalanarak süreçleri yürütür.
9. CRO’nun başarılı olmasının temelinde hangi özellikler yatar?
CRO’nun başarılı olabilmesi için yalnızca teknik bilgi ve deneyim yeterli değildir. Kişisel yeteneklere sahip olması, sürecin insanî ve psikolojik yönünü anlaması ve ekip oluşturma, kriz yönetimi ve iletişim becerileri gibi yeteneklerini iyi kullanabilmesi çok önemlidir.
10.Yapılandırma sürecinin başarısız olma ihtimali neye bağlıdır?
Yapılandırma sürecinin başarısız olma ihtimali, CRO’nun gerekli kişisel becerilere sahip olmaması, strateji belirleme ve liderlik konularında yetersiz kalması durumlarında artar. Sürecin doğru yönetilmemesi, iyileştirme çabalarını olumsuz etkileyebilir.
